Pokrycie dachowe powinno zapewniać ochronę przed warunkami zewnętrznymi oraz uatrakcyjniać wygląd budynku. Poza walorami estetycznymi liczy się jednak również trwałość i możliwość utrzymania użytego materiału w dobrym stanie, bez porastających dach glonów czy mchów, a także zabrudzeń czy to z niesionych deszczem pyłów czy opadających na dach liści lub igieł. Często wybieranym rodzajem pokrycia spełniającym te wymagania są dachówki z betonu.
Czym są i jak powstają dachówki betonowe?
“Istnieje wiele rodzajów nowoczesnych pokryć dachowych, które stale zyskują na popularności. Ich producenci wciąż jednak podkreślając walory estetyczne czy użytkowe, porównują je do dachówek tradycyjnych. Mimo rozwoju technologii budowlanych pozostają one punktem odniesienia dla niemal wszystkich innych materiałów pokryciowych. Wśród samych dachówek panuje coraz większa różnorodność. Poza dachówkami ceramicznymi powstającymi z wypalanej w bardzo wysokiej temperaturze mieszanki gliny i dodatków mineralnych, są oferowane również dachówki betonowe. Choć w ich przypadku stosuje się zupełnie inny sposób produkcji, to ich charakterystyka jest niezwykle zbliżona do dachówki klasycznej. Zaletą dachówek betonowych jest niższa w stosunku do ceramicznych cena, a przewidywany czas użytkowania jest zbliżony, co znajduje potwierdzenie w okresach udzielanych przez wytwórców gwarancji” – zauważa ekspert z firmy, Dachlux, która specjalizuje się w pokryciach dachowych.
Dachówki betonowe, zwane również cementowymi są realną alternatywą dla dachówek ceramicznych ze względu na swoje własności użytkowe, a także praktycznie identyczny wygląd. Oglądając dachy pokryte dachówkami ciężko stwierdzić, czy zastosowano na nich dachówkę ceramiczną czy betonową. Pewnym wyróżnikiem może być fakt, że dachówka cementowa bywa nieco większa, choć jednocześnie jest ona dostępna w równie szerokiej gamie wykończeń – z powierzchnią matową, satynowaną albo z pełnym połyskiem. Bogata jest także proponowana przez producentów paleta kolorystyczna – od tradycyjnej czerwieni do modnych szarości.
Zalety i właściwości dachówek betonowych wynikają w dużej mierze ze sposobu, w jaki są one produkowane. Wytwarza się je ze specjalnie dobranej mieszanki kruszywa łączonego spoiwem oraz dodatkami zapewniającym dobrą wytrzymałość. W procesie technologicznym wykorzystuje się najlepszej jakości cement portlandzki, charakteryzujący się niską zawartością wapna, a także bardzo drobny piasek kwarcowy zwykle o uziarnieniu mniejszym niż 1 milimetr. Do mieszanki są wprowadzane różne dodatki, w tym barwniki, uszlachetniacze i stabilizatory pozwalające na zapewnienie równomiernej hydratacji i zastygania. Mieszanka betonowa jest następnie umieszczana w formach nadających poszczególnym dachówkom odpowiednie kształty oraz suszona w temperaturze około 60°C. Po ostygnięciu powierzchnia jest pokrywana powłokami zabezpieczającymi. Najczęściej są to warstwy specjalnie dobranego tworzywa sztucznego, które ogranicza chropowatość, zamykając nieliczne pory znajdujące się na powierzchni. Zwykle w tym celu są stosowane powłoki polimerowo-akrylowe zwiększające gładkość, ograniczające nasiąkliwość oraz sprawiające, że po pokryciu łatwiej spływa woda, a na dachówkach nie gromadzą się zanieczyszczenia.
Jakie są właściwości dachówek betonowych?
Pod względem walorów wizualnych dachówki betonowe są niemal dokładnym odbiciem dachówek tradycyjnych. Z uwagi na technologię produkcji i minimalny skurcz przy wysychaniu odznaczają się wysoką dokładnością wymiarową. Charakteryzują się niską nasiąkliwością, co eliminuje ryzyko uszkodzenia powierzchni nawet przy największych mrozach. Sposób wykończenia dachówek betonowych oraz dwukrotne nanoszenie powłok zabezpieczających znacznie podnosi ich wytrzymałość na warunki atmosferyczne. Co równie ważne, dachówki tego rodzaju mają bardzo wysoką odporność mechaniczną. Za sprawą własności użytego kruszywa – bardzo twardego krzemu – oraz siły, z jaką łączy je użyty cement dachówki betonowe niezwykle dobrze znoszą obciążenia statyczne, np. ściskanie oraz dynamiczne, wywoływane m.in. przez uderzenia.
Wysoka wytrzymałość dachówek przekłada się również na ich długowieczność. Pokrycie, które zostanie z nich wykonane będzie służyło przez dziesięciolecia, a producenci proponują okresy gwarancji sięgające kilkudziesięciu lat. Podobnie jak w przypadku dachówek ceramicznych można więc powiedzieć, że dach z dachówek betonowych będzie inwestycją na całe pokolenia.
Jedną z ważnych zalet dachówki betonowej jest duża ilość oferowanych kolorów i wzorów samego materiału, co ułatwia ich dopasowanie do konkretnych projektów. Dachówka tego rodzaju sprawdzi się w budynkach klasycznych, gdzie można zastosować wzory tradycyjne – np. holenderską esówkę czy karpiówkę – ale również wzory nimi inspirowane. Na budynkach bardziej nowoczesnych zwykle lepiej sprawdzą się choćby wyglądające bardzo współcześnie dachówki płaskie.
Dla wielu osób decydujących się na użycie dachówek ważna będzie wysoka odporność takiego pokrycia na siłę ssącą wiatru. Powstaje ona zwykle po zawietrznej stronie dachu, a także przy jego krawędziach. Problemem staje się zwłaszcza podczas szczególnie silnych wiatrów, ponieważ wytwarzane na połaci dachu podciśnienie często zrywa lżejsze pokrycia dachowe. W znacznie mniejszym zakresie dotyczy to dachówek, które są dużo cięższe, a przy tym ze względu na sposób mocowania mają możliwość lekkiego unoszenia się, co powoduje zmianę kształtu połaci i zmniejszenie powstającego podciśnienia.
Na jakich dachach można stosować dachówki betonowe?
Dachówki betonowe są uniwersalne i nadają się na dachy o każdej konstrukcji. Nie ma przeszkód by ułożyć ją nawet na dachu jednospadowym, a także na klasycznych dachach wielospadowych. Dachówki sprawdzają się zarówno na dachach stromych, nawet o większym nachyleniu połaci, jak i na dachach niemal płaskich. Trzeba jednak pamiętać, że poszczególne rodzaje dachówek są przeznaczone do układania przy różnych kątach nachylenia i parametr ten trzeba dokładnie sprawdzić w danych udostępnianych przez producenta. W większości przypadków dachówkę można układać już na dachach o kącie 22°, choć można znaleźć typy dachówek, które mogą być użyte nawet na dachach z minimalnym, 10° spadkiem.
Warto pamiętać, że dachówka betonowa należy do tzw. pokryć ciężkich. Ze względu na swoją masę wymaga więc odpowiedniej nośności ścian, a także wzmocnionej konstrukcji więźby dachowej. Użyte elementy drewniane muszą odznaczać się nieco większą grubością, a najczęściej być też nieco gęściej rozstawione. Ciężar dachówek, który może wynosić zwykle około 40-50 kilogramów na metr kwadratowy jest zawsze dużym obciążeniem dla całej konstrukcji, dlatego zmiana pokrycia ze znacznie lżejszego na dachówkę – np. w ramach prowadzonej modernizacji budynku – nie zawsze będzie możliwa bez wzmocnienia lub wymiany więźby.
Prace przy układaniu dachówki betonowej wyglądają podobnie jak przy klasycznej dachówce ceramicznej. Również w tym przypadku dachówki są układane na specjalnej konstrukcji z kontr łat i łat mocowanej na hydroizolacyjnej membranie. Poszczególne dachówki przytwierdza się do nich za pomocą spinek używanych w dachówkach znajdujących się wzdłuż krawędzi i naroży, a także zakładanych w zależności od sytuacji co kilka kolejnych. Na dachach o bardziej złożonej budowie często wymagane jest wykonanie sztywnego poszycia w postaci tzw. pełnego deskowania, które coraz częściej powstaje jednak nie z litego drewna a z wygodniejszych w użyciu płyt drewnopochodnych.