Tarcza do cięcia metalu może być stosowana w szlifierkach kątowych lub przecinarkach. Jest jednym z najpopularniejszych narzędzi do obróbki metali.
Spoiwo tarczy do cięcia metalu
Tarcza do cięcia metalu ma budowę warstwową. Dokładniej mówiąc, składa się z mieszanki ziarna ściernego i żywic sztucznych, które tworzą tzw. spoiwo, oraz z siatek wykonanych z włókna szklanego. Siatki z włókna szklanego jako wkładka odpowiada za stabilność oraz zwiększa bezpieczeństwo tarczy. Liczba warstw i grubość siatek w które wyposażona jest tarcza do cięcia metalu, zależy od typu tarczy oraz jej przeznaczenia
Jak już wspomniano, spoiwo produkuje się z żywic sztucznych ze specjalnymi wypełniaczami. Odpowiedni dobór jego składników umożliwia uzyskanie pożądanych cech tarcz do cięcia metalu. Zalicza się do nich odpowiednią twardość, wydajność cięcia, wytrzymałość na rozerwanie i stabilność. Właściwości spoiwa także w sposób istotny warunkują przydatność tarczy do cięcia określonych rodzajów metali. Np. tarcze z maksymalnie zredukowanymi zanieczyszczeniami żelazowymi, siarkowymi i chlorkowymi mogą być stosowane do obróbki stali nierdzewnej (INOX), gdyż nie powodują jej korozji. Przykładem takich narzędzi jest tarcza do cięcia metalu 125 mm Kronenflex A 660 R Supra, którą firma Klingspor specjalnie opracowała do cięcia stali nierdzewnej (INOX). Więcej informacji na temat tego i innych produktów producenta można znaleźć na: https://sklep.klingspor.pl/59-tarcze-do-ciecia-metalu
Należy wiedzieć, że twardość spoiwa dobiera się, stosując regułę, że twarde materiały tnie się miękkimi tarczami, zaś miękkie – twardymi. Reguła ta jednak ma swój wyjątek, gdyż stosunkowo miękkie metale, którym są aluminium i jego stopy, tnie się tarczami miękkimi. Powodem tego jest zaklejanie się tych narzędzi drobinami aluminium powstającymi podczas obróbki, co eliminuje je z użycia.
Spoiwo z żywic sztucznych, które zawiera każda tarcza do cięcia metalu, z czasem starzeje się. Z tego powodu okres przydatności tego narzędzia do pracy jest ograniczony i wynosi 3 lata. Termin przydatności do użycia tarczy do cięcia metalu wytłacza się na blaszanym pierścieniu wzmacniającym jej otwór mocujący. Należy zauważyć, że termin ten określony jest przez producentów dla prawidłowych warunków przechowywania. Zgodnie z nimi tarcza do cięcia metalu powinna być przechowywana w suchym środowisku i temperaturach z zakresu 18-22°C.
Ziarna ścierne tarcz do cięcia metalu
W tarczach do cięcia metalu obecnie stosuje się głównie trzy rodzaje ziaren ściernych: elektrokorund zwykły, ceramiczny lub cyrkonowy. W zależności od wykonania, jakie ma tarcza do cięcia metalu, granulacja (wielkość) jej ziarna ściernego może wynosić: 24, 30, 36, 40 lub 60. Obecnie wszystkie rodzaje ziarna ściernego wytwarzane są syntetycznie. Jedynie tak wytworzone ziarno ścierne gwarantuje niezmiennie wysoką jakość w odniesieniu do takich parametrów tarczy, jak szybkość zużycia i jakość cięcia.
Oznaczenia tarcz do cięcia metalu
Tarcza do cięcia metalu produkowana jest i oznaczana zgodnie z normą EN 12413. W jej symbolu zakodowane jest wiele istotnych właściwości: rodzaj i wielkość ziarna ściernego, typ i twardość spoiwa, średnica zewnętrzna, grubość i średnica otworu mocującego. Na etykiecie, którą posiada każda tarcza do cięcia metalu, np. produkcji Klingspor, znajdują się informacje o maksymalnej dopuszczanej jej prędkości obwodowej (m/s) i o maksymalnych dopuszczanych obrotach szlifierki kątowej lub przecinarki. Oprócz tych oznaczeń, są także wymagane przez niemiecki Komitet Tarcz Ściernych (DSA) kolorowe paski, które kodują dopuszczalne prędkości obwodowe. Niebieski oznacza 50 m/s, żółty – 63 m/s, czerwony – 80 m/s, zielony – 100 m/s, zaś niebiesko-żółty – 125 m/s. Na etykiecie każdej tarczy do cięcia metalu nadrukowuje się także piktogramy informujące o jej przeznaczeniu materiałowym oraz o wymaganiach dotyczących bezpieczeństwa pracy.
Bardzo ważnym znakiem, którym oznaczane są tylko niektóre z dostępnych na rynku tarcz do cięcia metalu, jest oSa. Takie narzędzia zapewniają najwyższy poziom bezpieczeństwa pracy, gdyż spełniają najbardziej wymagające jego kryteria, które opracowała Organisation for the Safety of Abrasives (Organizacja Bezpieczeństwa Narzędzi Ściernych, skr. oSa). Do takich narzędzi należy np. tarcza do cięcia metalu 125 marki Kronenflex wytwarzana przez firmę Klingspor.
Rozmiary i formy tarczy do cięcia metalu
Tarcza do cięcia metalu produkowana jest w dwóch formach: (1) płaskiej i (2) wypukłej (z odsadzoną częścią środkową). Narzędzie to dostępne jest w średnicach 110, 115, 125, 150, 180, 230, 300, 350 i 400 mm. Tarcza do cięcia metalu o średnicy z zakresu 110-230 mm, mająca otwór mocujący 22,23 mm, przeznaczona jest do szlifierek kątowych. Natomiast tarczę większą, tj. której średnica mieści się w zakresie 300-400 mm, posiadającą otwór mocujący 20, 22,23, 25,4 lub 32 mm, stosuje się w przecinarkach. Bardzo ważnym parametrem każdej tarczy do cięcia metalu jest grubość. Wynosi ona od 0,8 do 4 mm, przy tym jej wartość jest odpowiednio dobrana do średnicy tarczy z uwzględnieniem grubości ciętych elementów. Zgodnie z tym, elementy metalowe o małej grubości, np. blachy, powinno się ciąć tarczami cienkimi; zaś mające duże przekroje – tarczami o odpowiednio większej grubości. Np. tarcza do cięcia metalu 125 mm o grubości 0,8 mm może być użyta do cięcia elementów o grubości od 0,1 do 2 mm, tarcza milimetrowa – do elementów o grubości od 1,5 do 5 mm, 1,6 mm – od 5 do 10 mm, zaś 2,5 – od 10 do 20 mm.
Jakie metale tnie się omawianymi tarczami?
Narzędzia te przeznaczone są do zgrubnego i wysoko wydajnego cięcia. W zależności od wykonania można nimi ciąć stal konstrukcyjną, szlachetną i stopową, metale nieżelazne, aluminium i jego stopy.