Za pomocą odpowiednio dobranych zabezpieczeń przeciwpożarowych (PPOŻ) można zapobiegać pożarom i zmniejszać ryzyko ich rozprzestrzeniania się. Niezwykle istotną rolę w ochronie przeciwpożarowej obiektów odgrywają zabezpieczenia bierne. Co warto o nich wiedzieć?
Zabezpieczenia przeciwpożarowe (PPOŻ)
Zabezpieczenia przeciwpożarowe stosowane są w celu przeciwdziałania pożarom oraz zwolnienia tempa rozprzestrzeniania się ognia. Dzięki temu redukują one ryzyko poważnych strat materialnych oraz niebezpieczeństwa dla ludzi.
Do zabezpieczeń przeciwpożarowych zaliczane są dwie kategorie:
– czynne zabezpieczenia PPOŻ
– bierne zabezpieczenia PPOŻ
Bierne zabezpieczenia przeciwpożarowe – co to jest?
Właściwie zaprojektowana ochrona przeciwpożarowa obiektu może znacznie zredukować ryzyko pożarowe. Szczególne znaczenie mają wtedy zabezpieczenia określane jako bierne. Co to są bierne zabezpieczenia PPOŻ?
Pod pojęciem biernych zabezpieczeń przeciwpożarowych znajdują się elementy konstrukcyjne służące do uzyskania ochrony przeciwpożarowej obiektu. Mają one formę odpowiednio zaprojektowanych przegród oraz materiałów, które zabezpieczają przed pożarami i minimalizują straty. Wydłużają one również czas potrzebny na przeprowadzenie ewakuacji z budynku, zmniejszając ryzyko dla zdrowia i życia ludzi.
Bierne zabezpieczenia pożarowe określane są skrótowo jako BZP lub PFP od angielskiego passive fire protection. Nazywane są także zabezpieczeniami pasywnymi.
Różnica między czynnymi a biernymi zabezpieczeniami PPOŻ
Czynne zabezpieczenia przeciwpożarowe to wszelkiego rodzaju ręczne i automatyczne systemy jak dźwiękowe systemy ostrzegawcze (DSO), systemy sygnalizacji pożarowej (SSP), a także systemy oświetleniowe, oddymiające i urządzenia gaśnicze.
Z kolei zabezpieczenia bierne mają formę odpowiednich przegród i materiałów stosowanych w konstrukcjach, aby zapobiegać, spowalniać i zatrzymywać pożary. Nie wymagają one zatem aktywacji, aby zadziałały.
Zastosowanie zarówno czynnych, jak i biernych zabezpieczeń przeciwpożarowych w obiekcie pozwala na uzyskanie maksymalnego stopnia jego bezpieczeństwa w razie wystąpienia zagrożenia pożarowego.
Rodzaje biernych zabezpieczeń przeciwpożarowych
Aby uzyskać bierne zabezpieczenia PPOŻ w budynku, stosuje się w nim różne rozwiązania zapobiegające pożarom, które muszą spełniać również odpowiednie wymogi wskazane w przepisach oraz normach.
Do kategorii biernych zabezpieczeń PPOŻ zaliczane są:
1. Wydzielanie sektorów w obiekcie
Zgodnie z przepisami konieczne jest takie projektowanie budynków, aby ograniczały one ryzyko powstawania oraz rozprzestrzeniania się pożarów. Gdy dojdzie do pożaru, bierne zabezpieczenia przeciwpożarowe mają wtedy na celu ograniczenie przenoszenia się ognia pomiędzy częściami budynku i ochronę nośności konstrukcji, by nie doszło do jej zawalenia.
Wydzielenie sektorów w obiekcie, a dokładnie wykonanie barier ognioodpornych na podłogach, sufitach i ścianach, pozwala na ograniczenie rozprzestrzeniania się ognia i zmniejsza niebezpieczeństwo dla mienia i ludzi.
Bariery ognioodporne buduje się z materiałów o odpowiednich klasach odporności ogniowej, na przykład betonu, muru ceglanego, gipsu czy zabezpieczonego drewna. Pomiędzy sektorami stosuje się również odpowiednie drzwi przeciwpożarowe – PPOŻ powstrzymujące ogień na określony czas.
2. Strukturalna ochrona przeciwpożarowa
Strukturalna ochrona przeciwpożarowa to zabezpieczenie głównych elementów konstrukcyjnych budynku, które odbywa się za pomocą materiałów ognioodpornych. Są one nakładane na elementy w celu dodatkowej ochrony PPOŻ.
Dzięki ochronie strukturalnej można zabezpieczyć te materiały, które same w sobie nie wykazują odporności ogniowej. Do tego celu stosowane są głównie specjalne materiały natryskowe, tzw. natryski ogniochronne, a także substancje pęczniejące powstające z cementu, gipsu, izolacje z wełny mineralnej i inne.
Strukturalną ochronę PPOŻ stosuje się na:
– ściany zewnętrzne
– przegrody wewnętrzne
– podłogi
– sufity
– profile stalowe
3. Wyznaczenie dróg ewakuacyjnych
Bardzo istotnym elementem budującym bierne zabezpieczenia PPOŻ w budynkach są odpowiednio wyznaczone drogi ewakuacyjne dla ludzi. Muszą być one prowadzone tak, aby znajdujące się w obiekcie osoby jak najszybciej mogły bezpiecznie go opuścić i nie narazić się na niebezpieczeństwo zagrożenia zdrowia lub życia.
W ramach dróg ewakuacyjnych wykonuje się:
– wyjścia ewakuacyjne w odpowiedniej liczbie dopasowanej do typu i wielkości budynku
– montaż drzwi przeciwpożarowych zabezpieczających przed ogniem na określony czas zgodnie z normą
– montaż systemów oddymiających, które usuwają dym z drogi ewakuacji
– czytelne oznakowanie dróg ewakuacyjnych, aby osoby mogły szybko znaleźć wyjście z obiektu
– oświetlenie ewakuacyjne, w tym oświetlenie awaryjne, które oświetla drogę ewakuacji także wtedy, gdy dojdzie do awarii zasilania prądu
4. Montaż materiałów i systemów ogniochronnych
Za pomocą odpowiednich materiałów i systemów chroniących przed ogniem można zapobiec uszkodzeniu konstrukcji, instalacji, sprzętów w obiekcie.
Bierne zabezpieczenia PPOŻ w tej kategorii uwzględniają:
– okna przeciwpożarowe
– drzwi przeciwpożarowe i dymoszczelne
– zabezpieczenia ścian, podłóg i sufitów
– zabezpieczenia przejść instalacyjnych
– zabezpieczenia tras kablowych instalacji
– ochronę dylatacji i szczelin budowlanych
– zabezpieczanie kanałów wentylacyjnych
– montaż systemów oddymiających
– klapy przeciwpożarowe
Jak wykonać bierne zabezpieczenia przeciwpożarowe w obiekcie?
Aby bierne zabezpieczenia PPOŻ mogły zapewnić odpowiednią ochronę przed pożarami, muszą być właściwie zaprojektowane i wykonane. Właśnie dlatego tak ważna jest ich właściwa realizacja na bazie aktualnie obowiązujących przepisów i norm.
Czynne i bierne zabezpieczenia przeciwpożarowe wykonują specjalistyczne firmy posiadające wiedzę i doświadczenie w ramach realizacji zabezpieczeń przeciwpożarowych. Świadczą one usługi ekspertyz, projektowania, montażu i przeglądów zabezpieczeń PPOŻ, dbając przez to o maksymalną ochronę obiektów, mienia oraz ludzi.
Podstawa prawna w ramach ochrony PPOŻ:
– Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz.U. z 2021 r. poz. 869).
– Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2019 r. poz. 1065).
– Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz.U. z 2010 r. nr 109, poz. 719).